Bildi≡iniz tarih, size buharl² makinelerden, alt²patlarlardan bahseder, peki ya elf'lerden ve bⁿyⁿden ?!..


Dⁿnyam²z.. De≡i■ime kar■² o denli savunmas²z, bir kaτ gram a≡²rl²kla bile dengeleri alt ⁿst olmaya o denli mⁿsait ki.. S÷zgelimi genτ bir adam²n elinden τ²km²■, sade bir a■k mektubu... Posta memurunun bir anl²k dikkatsizli≡i ve rⁿzgar²n bir anl²k azizli≡iyle kendini ba■ka bir torbada buluversin, gidece≡i yere bir ay geτ ula■s²n.. ╟ok masum bir talihsizlik gibi g÷rⁿnⁿyor de≡il mi? Ya bu mektup Wright Karde■ler'in babas² olacak genτ adam²n, gelecekteki kar²s²na yazd²≡² bir mektupsa ? Ya bu rastlant²lar zinciri bizim dⁿnyam²zda uτaklar²n icad²n²n elli y²l ileriye sarkmas²na ve bu elli y²l boyunca tⁿm hava ula■²m²n² zeplinlerle yapmam²z² sa≡lam²■sa ? Haydi, eminim biraz beyin jimnasti≡iyle bunun gibi binlerce 'masum' rastlant² yaratabilirsiniz, bunun ⁿzerine bir τok kitaplar yaz²ld², filmler τekildi ne de olsa! Sizden ricam, ÷yle tesadⁿfler bulun ki dⁿnyam²z²n tarihinde, 1800'lerin sonlar²n²n ya■and²≡², yani buhar tⁿrbinleri, smokinler ve silindir ■apkalar²n kullan²ld²≡² d÷nemlerde, bizim uzun sⁿre ÷nce unutmu■ oldu≡umuz bⁿyⁿler unutulmam²■ olsun. Hatta bizim dⁿnyam²zda gerτekle■meyen evrim basamaklar²n² ekleyin, inan²n zor de≡il bu, bir kaτ 'kⁿτⁿk' rastlant² yeterlidir bunun iτin.. ╓yle bir evrim ki, bizim masal kitaplar²nda okudu≡umuz orc'lar, elf'ler,dwarf'lar, halfling'ler de t²pk² insanlar gibi yeti■mi■, papyonlar²n² ÷zenle ba≡lam²■, ⁿtⁿlⁿ pantolonlar²n² giymi■, kimisi ticaretle, kimisi teknisyenlikle u≡ra■²yor olsunlar.. Son olarak bir iki 'iklimsel' rastlant² iτin kafa yorman²z² isteyece≡im sizden, o da k²talar daha farkl² olu■sun, ■ehirlerimize ba■ka isimler verelim diye..
Bitirdiniz mi?
O zaman, de≡erli bayanlar ve baylar...
Arcanum'a ho■ geldiniz !

Tuhaf bir yer buras²...
Arcanum k²tas²n², yaln²zca ad²n² verdi≡i oyunun arka plan² olarak g÷rmek bir hayli yanl²■ olacakt²r diye dⁿ■ⁿnⁿyorum, τⁿnkⁿ ■u anda bile, internet'te dⁿzenli olarak yenilenen haberleri, kendine ÷zgⁿ sosyal yap²s², tarihτesi ve teknolojisi ile Arcanum, ya■ayan bir dⁿnya! Fallout'un -ki onunla ilgili dⁿ■ⁿncelerimi daha ÷nce de defalarca yazd²m, ama yine tutam²yorum kendimi, bitmesine bu kadar ⁿzⁿldⁿ≡ⁿm ba■ka bir oyun olmam²■t²!- arkas²ndaki ekip, Interplay'den ayr²l²p ⁿτ y²l ÷nce Troika Games ad²yla kendi firmalar²n² kurdular. Arcanum, Sierra etiketiyle piyasaya τ²km²■ olsa da Fallout'la Arcanum aras²ndaki bir kan ba≡² oldu≡unu anlamak -yap²mc²lar²n ayn² ki■iler oldu≡unu bilmese de- dikkatli bir oyuncu iτin pek zor olmayacakt²r. Fallout'taki "k²yamet sonras² τ÷lle■en dⁿnya" yerine bu kez daha ²l²ml² ve daha fantastik bir "alternatif dⁿnya"da buluyoruz kendimizi, ancak oyunun kurgusu yine karakterinizin ÷zelliklerine, tav²rlar²na ve yapt²klar²na g÷re her an de≡i■ebiliyor.

Arcanum'un geni■li≡ini ve dⁿnyan²n size sa≡lad²≡² serbestlikleri sonuna kadar kullanabilmeniz iτin bu kez karakter yaratma k²sm²na oldukτa a≡²rl²k verilmi■, hatta RPG'ye yeni ba■layacak oyuncular²n Arcanum'u yⁿkledikten be■ dakika sonra "RPG mi, t÷vbeler olsun, benim neyime yetmiyor Counter-Strike!" demeleri i■ten de≡il. Abartm²yorum, karakter yaratma ekranlar² o denli detayland²r²lm²■ ki, RPG'yle aras² iyi oyuncular² bile ilk anda ⁿrkⁿtebilir (hay²r ben kendim ⁿrktⁿm oradan biliyorum!). ▌■in tats²z k²sm², karakterinizi yaratmak iτin oyunla da ilgili iyi k÷tⁿ bir fikriniz olmas² gerekiyor. ╟o≡u insan²n ba■lay²p biraz ilerledikten sonra "Ke■ke falanca ÷zellik yerine ■unu alsaym²■²m!" diye s÷ylenebileceklerini tahmin ediyorum. Bu a■amada elimden geldi≡ince yard²mc² olmaya τal²■ay²m : ╓ncelikle bilmeniz gereken, bu oyunda belli bir meslek grubu yok. Ad²n²z² daha ba■tan 'bⁿyⁿcⁿ', 'sava■τ²', 'h²rs²z' vb. diye koyam²yorsunuz. Asl²nda gⁿzel olan da bu, τⁿnkⁿ sizin yapt²≡²n²z seτimler do≡rultusunda nas²l biri oldu≡unuz kendili≡inden ortaya τ²k²yor.

Kendini tan²!
Karakterinize ait -art²k τo≡u RPG'den a■ina oldu≡unuz- sekiz temel ÷zellik (stats) bulunuyor. Bu ÷zellikler, fiziksel ve zihinsel olarak iki ayr² grupta toplanabilir. ╓rne≡in fiziksel dayan²kl²l²k Constitution iken, zihinsel dayan²kl²l²k Willpower ile temsil ediliyor. Fiziksel τekicilik Beauty skoruna bakarken, bunun zihinsel kar■²l²≡²nda Charisma yer al²yor. Bu ÷zellikler, karakterinizin yeteneklerine (skills) etki ediyorlar. Ayr²ca karakterinizin ²rk² ve geτmi■i(background) de-ki oyunda yirmi be■in ⁿzerinde farkl² geτmi■ var- ÷zellik ve yetenekleriniz ⁿzerinde bir hayli etkili oluyor. ╓rne≡in "sⁿpermodel" adl² background'u ald²≡²n²zda d²■ g÷rⁿnⁿmⁿnⁿze +6'l²k bir bonus al²yorsunuz, ama bu size -2 Strength,
ve -4 Intelligence olarak geri d÷nⁿyor (■imdi bu yaz² yⁿzⁿnden manken camias²yla mahkemelik olurmu■um, iyi mi !)

Bu seτimleri yapt²ktan sonra as²l karakter ekran²na geτiyoruz. Burada kafan²z² kar²■t²rabilecek olan, skills, magick ve technology adl² ⁿτ bⁿyⁿk grubun bulunmas². Skills genel yetenekleri iτeriyorlar. ╓rne≡in combat skills b÷lⁿmⁿnde yak²n-uzak menzilli silahlar, darbelerden kendinizi koruma gibi temel sava■ yetenekleri yer al²yor. Bunun d²■²nda a≡z²n²z²n laf yapmas², kumar oynama, kilit aτma, yankesicilik, sessiz hareket etme gibi yetenekler de "skills" ba■l²≡²n²n alt²nda kar■²m²za τ²k²yorlar.

Amaτlar ayn² olsalar da...
"Technology" ve "magick" ise oyunun en ÷nemli elemanlar² oldu≡u iτin ayr²ca aτ²klamay² tercih ediyorum : Bu ikiliyi, yaln²zca birer yetenek olarak g÷rⁿrseniz yan²l²rs²n²z, Arcanum'daki tⁿm ya■am felsefesinin de bu gⁿτlerin dengesi ⁿzerine kurulmu■ oldu≡unu bilmeniz gerekiyor. Bⁿyⁿ, fizik kanunlar²na kar■² gelmek, onlar² istedi≡imiz yola sokmakt²r. Teknoloji ise fizik kanunlar²n² destekleyen, enerjisini bu kanunlardan aland²r. Farkl² yollar kullansalar da, τo≡u zaman sonuτlar² ayn² noktada kesi■irler. ▌yile■tirme bⁿyⁿsⁿnⁿ yapan bⁿyⁿcⁿ ile iyile■tirme iksirini ke■feden kimyager, elbet ayn² noktaya varm²■lard²r. Ama biri do≡ay² e≡ip bⁿkmⁿ■, yeniden ■ekillendirmi■, di≡eri ise do≡an²n ÷zⁿnde olan² dam²tm²■t²r. Bⁿyⁿ size cisimleri de≡i■tirme, canl²lar² kontrol etme, iyile■tirme, hasar verme olanaklar² tan²r. Teknolojiyle ise τe■itli parτalar² birle■tirip yeni araτlar ⁿretebilir, kendi silahlar²n²z² yapabilir, hatta geli■mi■ bir anatomi bilgisiyle ÷lⁿleri bile diriltebilirsiniz.

Arcanum'da bu iki gⁿcⁿn etraf²nda kⁿmele■en insanlar²n, dahas² kasabalar²n kar■²n²za τ²kt²≡²n² g÷receksiniz. E≡er bⁿyⁿ ile ha■²r ne■ir bir kasabaya yolunuz dⁿ■erse ve siz de teknolojiye g÷nⁿl vermi■ bir karaktere sahipseniz -karizman²z ne kadar yⁿksek olursa olsun, a≡z²n²z ne kadar laf yaparsa yaps²n- size kap²y² g÷sterivereceklerdir. Ayr²ca bⁿyⁿde ilerlemi■ karakterlerin teknolojik aletleri, ayn² ■ekilde teknisyenlerin de bⁿyⁿlⁿ silahlar² etkili ■ekilde kullanamad²≡²n² tahmin etmi■sinizdir. Bu iki gⁿτ, sⁿrekli birbirlerine k÷stek olaca≡² iτin, benim ÷nerim daha i■in ba■²nda yolunuzu belli bir y÷nde τizin. E≡er teknisyenseniz bⁿyⁿnⁿn yaln²zca bir dal²nda uzmanla■man²z (ya da tam tersi) τok ÷nemli bir sorun yaratmayacakt²r, ama "ona biraz, buna biraz!" diye kendinizi da≡²t²rsan²z, ileride i■in iτinden τ²kamayabilirsiniz.

Zaten oyuna ba■larken ÷zelliklerinizi geli■tirecek o kadar az puan²n²z olacak ki, τok fazla seτene≡iniz olmas²na kar■²n bunlardan ancak bir ikisine sahip olabileceksiniz. Tecrⁿbe kazand²kτa, seviye ilerledikτe ÷zelliklerinize ya da yeteneklerinize harcayaca≡²n²z ek puanlar gelecek elbette, ama bunlar da damla damla, azar azar gelecek. Bu da sizi geli■tirece≡iniz yetenek konusunda epey dⁿ■ⁿnmeye itecek..

Kaptan, neydi onlar?
Karakter yaratma b÷lⁿmⁿnden τ²kmay² sa≡ salim ba■arabilirseniz, IFC Zephyr adl² zeplinde yolculu≡a ba■layabilirsiniz. Ne yaz²k ki yolculuk τok uzun sⁿrmeyecek, kanatl² bir tak²m ayg²tlar ⁿzerindeki (unuttunuz mu, daha ÷nce hiτ uτak g÷rmemi■tik!) orclar taraf²ndan zeplin dⁿ■ⁿrⁿlecek. Kazadan kurtuldu≡umuzda ise can τeki■en bir gnome'un bize verdi≡i bir yⁿzⁿkle as²l macera ba■layacak. ▌■te bundan sonras², insanlar²n size yakla■²m², olaylar²n geli■imi, iyili≡i mi, k÷tⁿlⁿ≡ⁿ mⁿ seτece≡iniz tamamen sizin yapt²klar²n²za ba≡l² olarak geli■ecek. As²l g÷revinizi sⁿrdⁿrⁿrken, yan g÷revler de alacaks²n²z elbet ve bunlardan τo≡unun birden fazla τ÷zⁿmⁿ olacak (Di≡er karakterler, sizinle sohbete ba■lad²klar²nda, ²rk²n²z,cinsiyetiniz, ÷zellikleriniz, konu■ma tarz²n²z, daha ÷nce yapm²■ oldu≡unuz hareketler gibi en az yirmi maddelik bir listeyi g÷z ÷nⁿne al²yor. Ortaya ne kadar farkl² seτenek τ²kabildi≡ini var²n siz hesaplay²n!). Amac²n²za ula■mak iτin belki dil d÷kecek, belki zor kullanacaks²n²z.. Size kalm²■..

E≡er d÷vⁿ■e girmeyi seτecek olursan²z (Zaten ne kadar anlay²■l² bir karakter yarat²rsan²z yarat²n, kar■²n²za aτ kurtlar τ²kt²≡²nda ikna gⁿcⁿnⁿz yetersiz kalabilir!) real time, turn based ya da h²zland²r²lm²■ turn based olmak ⁿzere ⁿτ farkl² modla kar■²la■²yorsunuz. Real time olanda, karakterler Dexterity puanlar²yla orant²l² bir h²zda birbirlerine pata kⁿte giri■iyorlar. Taktik falan yalan yani ! Bu sistemin tek avantaj², kendinizden τok gⁿτsⁿz rakiplerle d÷vⁿ■ⁿrken i■i τabucak bitirmek. Ama di≡er durumlarda turn based ya da h²zland²r²lm²■ turn based moda geτmeniz gerekiyor. O zaman da Fallout'ta oldu≡u gibi, hareket puan²n²z kadar yⁿrⁿme ya da vurma hakk²n²z oluyor. Yan²n²za ald²≡²n²z adamlar da sizle d÷vⁿ■e kat²l²yor, hatta ilerleyen b÷lⁿmlerde ÷lⁿrseniz sizi tekrar canland²rabilecek kadar gⁿτlenebiliyorlar. Ama onlara basit komutlar vermenin ÷tesinde mⁿdahale edememeniz ho■ de≡il. Rakibi yendi≡inizde de≡il de ona her vurdu≡unuzda tecrⁿbe puan² alman²z da sava■τ² karakterlerin daha τabuk ⁿst seviyelere geτebilmeleri gibi bir denge bozuklu≡una da yol aτabiliyor, benden s÷ylemesi !

Benim g÷zlerim karaar²²²...
D÷vⁿ■te g÷zⁿnⁿzⁿ ay²rmaman²z gereken bir yer de 'fatigue point' miktar²n²z. Bu, sizin bilinτ dⁿzeyinizi g÷steren bir τe■it enerji ve Willpower + Constitution ÷zellikleri ile do≡ru orant²l². Bⁿyⁿcⁿler bⁿyⁿyⁿ bu enerjiyi kullanarak yap²yorlar. Ayr²ca bir roundda ilk ataktan sonra yapt²≡²n²z her atak da bu enerjiden biraz yiyor. Ancak harcarken dikkatli olmal²s²n²z, τⁿnkⁿ rakibinizin vuru■lar²yla da azalan bu 'fatigue point'ler tⁿkendi≡inde siz de yere y²≡²l²p y²ld²zlar² saymaya ba■l²yorsunuz. Bir de 'fate point' diye bir olay²m²z var ki, i■te o τok ilginτ. Fate point'ler, yaln²zca τok zorlu g÷revleri bitirdi≡inizde elde edebilece≡iniz puanlar ve d÷vⁿ■ⁿn τok kritik bir an²nda harcad²≡²n²zda size o seferlik bayg²nl²ktan kurtulmak, tamamen iyile■mek ya da zehirin etkisinden kurtulmak gibi ÷nemli avantajlar sa≡l²yorlar.
Arcanum'un oyun sⁿresi τook ama τok uzun. Hele yan g÷revlere de sard²r²rsan²z gⁿndⁿzlerinizi gecelerinizi g÷zden τ²karmak zorunda kalabilirsiniz. ╓te yandan multiplayer seτene≡i ile farkl² bir senaryo dahilinde insanlarla grup olu■turabilir, bamba■ka g÷revleri kovalayabilirsiniz. Bu multiplayer ÷zelli≡inden dolay² olsa gerek, Arcanum hakk²nda kurulan sitelerin say²s² h²zla art²yor ve bⁿyⁿk bir h²zla gⁿncelleniyorlar.
Oyunun eksikleri de h²zla yamanmaya τal²■²l²yor. ╓rne≡in karakterlerin g÷rⁿ■ alanlar²n²n dar olmas² nedeniyle etraf² kontrol etmek bⁿyⁿk sorundu. Yeni τ²kan 1.0.7.0 yama dosyas²yla tam ekran moda geτebilme seτene≡i eklendi, bu dert de b÷ylelikle rafa kalkt². S²k s²k bozulan save dosyalar² yⁿzⁿnden saatlerini kaybedenler de bu yamalar sayesinde rahat bir soluk alabildiler. Ama ne yaz²k ki Arcanum'un yumu■ak karn² olarak g÷rdⁿ≡ⁿm ses efektleri ve grafiklerinin yamayla falan dⁿzeltilmesi pek olas² g÷rⁿnmⁿyor. Neyse ki senaryo ak²■², muazzam mⁿzikleri ve capcanl² dⁿnyas² bu ay²plar²n² ÷rtⁿyor.. Fallout'tan bu yana yap²lm²■ en iyi RPG oldu≡u konusunda fazla tart²■ma τ²kaca≡²n² sanm²yorum.

Bence bu dⁿnyan²n as²l bⁿyⁿlⁿ olan k²sm² ise, Arcanum'un t²pk² bizim dⁿnyam²z gibi sⁿrekli geli■mesi, bⁿyⁿmesi.. Sitesine girip dⁿnya hakk²nda bir ■eyler ÷≡renmek isterseniz tonla materyalle kar■²la■²yorsunuz. Bu da Arcanum'un τok uzun zamandan beri en ince ayr²nt²s²na kadar tasarlanan, hala da yenilenmeye devam eden bir proje oldu≡unu g÷steriyor. Hatta daha da ileri giderek multiplayer seτene≡inin geli■tirilece≡i, Ultima ile Fallout melezi bir online oyun ortaya τ²kaca≡² gibi bir kehanette bulunmak istiyorum. Yoksa siz, bu koca dⁿnyay² tek bir oyuna yΓr edeceklerini mi san²yordunuz ?

Arcanum'da, yⁿz y²l sonra, bilgisayar denilen makinelerde bir oyun yaparlar. Konusu, bⁿyⁿnⁿn ve insanlar d²■²ndaki ²rklar²n yok oldu≡u, k²talar²n bⁿyⁿk denizlerle ayr²ld²≡² alternatif bir 'dⁿnya'd²r.

 

LEVEL Karnesi......................86

 Tⁿr:  RPG
 Bilgi ▌τin:  www.arcanum.com
 Yap²m:  Troika Games
 Da≡²t²m:  Sierra

Genel: Grafikleri ve ses efektlerinin zay²fl²≡² d²■²nda Arcanum'a s÷yleyecek pek bir ■ey bulam²yoruz, son yamay² τekin, oynay²n i■te !

Ses / Mⁿzik: Mⁿzikler olmu■, sesler olmam²■. Bir de karakterlerden konu■anlar²n say²s²n² artt²rsalarm²■ ke■ke.

Grafik: Ne yaz²k ki burada τuvall²yoruz. Fallout bile 1997 yap²m² olmas²na kar■²n bence daha dolu, ortam² daha iyi yans²tan grafiklere sahipti.

Atmosfer: 19. yⁿzy²l²n yeni geli■en endⁿstrisi ve biraz bⁿyⁿ ve biraz Tolkien'cilik ve sa≡lam bir senaryo. Bunun ⁿzerine ba■ka bir ■ey s÷ylemeyi reddediyorum!

Oynanabilirlik: RPG deneyiminiz yoksa, ba■lamak iτin uygun bir oyun olmayabilir, ama biraz yak²nl²≡²m var diyorsan²z τok zorluk τekece≡inizi sanm²yorum.

OYUNUN TRAILER'INI ▌ZLEMEK ▌╟▌N TIKLAYIN.